پمپ سرم
امهای دیگر پمپ سرم؛ اینفیوژن پمپ، پمپ انفوزیون، پمپ میکرواینفیوژن است. دستگاه پمپ سرم یکی از دستگاه های تزریق سیالات به بدن است. این دستگاه با تزریق دقیق مایعات به بدن برای انجام فرآیند درمانی یا تشخیصی استفاده می گردد. اینفیوژن پمپ در اکثر بیمارستان ها و برخی آمبولانس ها یافت می شود.
در حالت کلی از اینفیوژن پمپها زمانی استفاده میشود که مایعی را با دقت زیاد نسبت به ست سرم معمولی، که در اثر جاذبه کار میکند، به بیمار تزریق میشود. به خاطر دقت زیاد این تجهیزات در تزریق، از آنها میتوان در کاربردهایی نظیر بیحسی اپیدورال پیوسته، تزریق داروهای قلبی عروقی، شیمیدرمانی، تزریق خون، اطفال و سرم درمانی استفاده کرد.
پمپهای تزریق ولومتریک میزان مایع را مانیتور کرده که نتیجه آن کنترل فشار مایع تزریقی و ممانعت از آسیب رسیدن به رگ بیمار حین افزاش احتمالی بیش از حد فشار تزریق است. با افزایش بیش از حد فشار، آلارم بستن و انسداد (Occlusion) تیوب تزریق، کاربر آگاه خواهد نمود.
دستگاه پمپ انفوزیون حدود 2kg وزن دارد و قابل نصب روی پایه مخصوص میباشد. این دستگاه قادر است از مقادیر کم cc/hr 1 تا cc/hr 450 را با دقت تمام تزریق کند.
تغییر فاصله بیمار تا پمپ و یا کاهش ارتفاع ستون مایع، تغییری در جریان و سرعت تزریق ایجاد نمیکند. اصول عملکرد
دستگاههای پمپ سرم، انواع و قابلیتهای مختلفی دارند. به عنوان مثال تفاوتهایی در مکانیزم تزریق و اندازه دستگاه وجود دارد. تعداد کانالهای تزریق هم میتواند متفاوت باشد. برخی از دستگاهها تک کانال هستند در حالی که برخی دیگر چندین کانال دارند که به آنها اجازه تزریق چندین نوع محلول را میدهد.
v تفاوت در پمپهای مختلف:
شامل میزان دامنه جریان مایعی که پمپ تزریق میکند و تنظیمات نرمافزاری موجود روی دستگاه مانند حجم تزریق در واحد زمان، محاسبه دُز و جریان دارو، نحوه جایگزاری ست تزریق و تعداد پمپهایی که میتواند روی یک پایه سرم نصب شود، است.
دستگاههای پمپ سرم از یکی از دو مکانیزم پریستالتیک یا کاست برای تزریق مایع از ظرف محتوی مایع از طریق ست سرم به بیمار استفاده میکنند. اغلب پمپهای تزریق به کاربر اجازه انتخاب دُز یا حجم تزریق را میدهند (VTBI) اگر تزریق قبل از اتمام مایع سرم به پایان برسد، اکثر دستگاهها هشدار میدهند و تزریق را با نرخ بسیار پایین جهت ممانعت از مسدود شدن کاتتر تزریق ادامه میدهند. این جریان بسیار کم به عنوان جریان باز نگه داشتن رگ یا KVO (keep vein open) شناخته میشود. بسیاری از پمپها میتوانند تزریق دوم (piggyback) داشته باشند که از طریق آن میتوان تزریق دو مایع مختلف را از طریق کانال به صورت پشت سرهم کنترل کرد.
v پمپ های چند کاناله:
ممکن است پمپها بیشتر از یک کانال تزریق داشته باشند. پمپهای چند کاناله میتوانند بهطور همزمان از طریق دو یا تعداد بیشتری ست سرم عملیات تزریق را انجام دهند و میتوانند جایگزین چندین پمپ تک کاناله که به یک بیمار متصل هستند، گردند. درحال حاضر اغلب پمپهای فروخته شده در ایالات متحده و یا بازارهای جهانی، دارای DERS هستند که به آنها “پمپ های هوشمند” (Smart pumps) گفته میشود و به کاربر خطاهایی را که در هنگام تزریق رخ میدهد، هشدار میدهد.
پمپها میتوانند مجموعهای از هشدارها را در شرایطی که تزریق میتواند برای بیمار خطرناک باشد به کاربر گوشزد کنند؛ مانند هوای داخل مسیر، انسداد در مسیر تزریق، تمام شدن مایع تزریق، جدا شدن ست تزریق و خطا در جریان. شرایط خطا به وسیله حسگرهای فشار، صوت و یا نور آشکار مشخص میشوند.
v باتری:
در صورت مشکل در تأمین برق، اغلب پمپها، از یک حافظه استفاده میکنند که تنظیمات برنامهریزی شده و مجموع حجمهای تزریق شده در آن باقی میماند. اکثر پمپهایی که از حافظه استفاده میکنند میتوانند اطلاعاتی مانند تنظیمات پمپ، هشدارهای به وجود آمده، ایرادات سیستم، کلیدهای فشرده شده و زمان و تاریخ هر رویداد را ثبت کنند. به علاوه به وسیله یک پورت انتقال اطلاعات مانند RS232 یا اترنت، میتوان اطلاعات تزریق را نگهداری کرد. برخی از پمپها هم قابلیت انتقال بیسیم اطلاعات (مانند جزییات دقیقتر رخدادها یا بانک اطلاعاتی داروها) از سرور مرکزی روی شبکه بیسیم بیمارستان و بالعکس را دارند.
v طریقه کار با پمپ تزریق :
1) کلید on/off پشت دستگاه را در وضعیت on قرار دهید .
2) دکمهpower را برای یک ثانیه فشار دهید تا دستگاه روشن شود .
3) ست سرم را طوری به محلول تزریقی متصل کنید که یک سوم محفظه ست پر از مایع شود .
4) در جلوی دستگاه را باز کنید ، ست سرم را از شیار بالای ان وارد کنید و از پشت علامت فلش عبور دهید سپس از شیار زیری رد کنید و مستقیما روی دندانه های finger cassette قرار دهید.
5) اهرم air detector را بکشید و لوله ست را از بین دو دکمه سنسور هوا عبور دهید و اهرم را رها کنید .
6) در جلوی دستگاه را ببندید .
7) اشکار ساز قطره را طوری به محفظه چکیدن قطره متصل نمائید که بین محل ریزش قطره در بالای محفظه و سطح محلول در پائین محفظه قرار گیرد .
8) مقدار drops/ml را مطابق ست سرم استفاده شده تنظیم کنید .
9) سرعت تزریق را تنظیم کنید Rate .
10) محدوده حجم تزریق را معین کنید . Volume .
11) با فشردن دکمه start/stop تزریق اغاز می شود .
12) برای مشاهده محدوده حجم تزریق در حین تزریق دکمه ↔را فشار دهید .
13) در صورت نیاز به هواگیری ست سرم دکمه purge را فشار دهید .
14) برای خاموش کردن دستگاه دکمه power را بیش از یک ثانیه فشار دهید .
v واحد اندازه گیری
میلی لیتر بر ساعت (ml/h)
v مقادیر نوعی و متداول
۰ تا ۲۵۰ میلی لیتر در ساعت ml/h))
مادهای با جرم حجمی متفاوت تزریق شود دستگاه، قابلیت کالیبره شدن با آن را دارد.